Ruhsal Travma Tedavisi için EMDR kitabı, merakı olan veya EMDR uygulayan uzmanlar için önemli bir kitap. Bu yazımda bu kitabı tanıtmaya çalışacağım. Kitabın yazarı Doç. Dr. Önder Kavakçı şahsen benim de EMDR ile ilgili yapılan çalışmalarda bizzat kendisini dinleme fırsatı bulduğum çok değerli bir psikiyatrist. En son Zor Vakalar ve Başarılı Uygulamalar konulu EMDR çalışmasında en ön sıradan izleme fırsatı bulduğum kıymetli hocama bu önemli kitabı için teşekkür etmek isterim. Ben bu kitabı henüz EMDR eğitimini almadan önce hazırlıklı olmak amacıyla okumuştum. Fakat EMDR eğitimini aldıktan sonra tekrar okuma gereği duydum. Tekrar okuduğumda ise zihnimde pek çok şey daha da netleşti diyebilirim. Neden böyle bir şeyi sizinle paylaştığıma gelirsek; EMDR eğitimi almamış bir meslektaşım bu kitaptaki uygulamaları okuyarak anlayıp uygulama konusunda ciddi sorunlar yaşayabilir. Amacım bu satırları şu an okuyan değerli okuyucuya ne yapamayacağını söyleme ukalalığında bulunmak değil. Bunu dostane bir uyarı olarak kabul etmenizi dilerim.
Kitap toplam 161 sayfa olup toplamda 23 farklı kaynaktan yararlanılmış. Elimdeki nüshası HYB yayıncılık 2014, 2. baskısı. Önsöz ve Teşekkür bölümü Önder Kavakçı tarafından yazılmış olup hemen ardından bir sayfada kısaltmalar bölümü bulunmaktadır. Kitap iki bölümden oluşmaktadır. Bu noktadan sonra kitabın sadece genel olarak tanıtımının yapılacağı, kitabın içeriğinin özetinin sunulmayacağı uyarısında bulunmak isterim.
Birinci Bölüm – Ruhsal Travma Tedavisi için EMDR
Bu bölümde tek bir başlık bulunmaktadır: Travmatik Yaşantı ve Bellek. Bu bölümün yazarı Doç. Dr. Feryal Çam Çelikel. Kitap yazılırken doçentmiş fakat şu an profesör kendileri. Bölüm, travmatik yaşantının beyne etkisi üzerine bilgilerle başlıyor. Stresörlere yanıttan sorumlu beyin alanları bir şekil halinde verilmiş ki konuyu daha iyi anlamamız açısından bu tür şekiller çok önemli. Akabinde travmatik belleğin oluşumu hakkında bilgiler bulunmaktadır. Yine bir başka şekilde Travma Sonrası Stres Bozukluğunda etkili olduğu düşünülen beyin alanları belirtilmiş. Bu bölümde Feryal hocamız toplam 26 farklı kaynaktan yararlanmış.
İkinci Bölüm: EMDR
Bu bölümde giriş kısmında EMDR, Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme hakkında genel bilgiler verilmekte ve EMDR’nin bir nevi tanıtımı yapılmaktadır diyebiliriz. Travma merkezli çalışan uzmanlar için terapinin 4 evresinden bahsedilmiş ve EMDR protokolünün bu 4 evreye yanıt verecek bir şekilde dizayn edildiğine atıfta bulunulmuş. İlk etapta EMDR terapisinin bir duyarsızlaşma terapisi olarak bulunup öne sürüldüğünden bahisle günümüze kadar gelişen EMDR serüvenini ‘Duyarsızlaşma’ başlığı altında okuyabilirsiniz.
EMDR Terapisinin Temeli: Uyumsal Bilgi İşleme Modeli
İngilizce ‘Adaptive İnformation Processing’ Kısa yazılışı AIP olan Uyumsal Bilgi İşleme (UBİ) Modeli, EMDR terapisinin kuramsal anlamda temelidir. Uyumsal Bilgi İşleme Modeline göre şu an yaşanan sorunların temelinde geçmişte yaşanan travmatik yaşam deneyimleri vardır. Bilgi sıkıntı verici ya da travmatikse işlenemez. Çift yönlü uyarımların bilgi işlemeyi uyardığı düşünülür.
EMDR’nin Aşamaları – Ruhsal Travma Tedavisi için EMDR
Bu bölümde 8 aşamalı EMDR Terapisinin aşamaları detaylı olarak anlatılmış. Bir sonraki bölümde bir seans örneği verilmiştir. Kaynak geliştirme isimli başlık altında ise EMDR terapisine devam edebilmeleri için kimi danışanların ihtiyaç duyabilecekleri ek kaynaklara dair bilgiler verilmektedir.
İşleme Sürecinde Engeller – Tıkanıklıklar
Emdr uygulama esnasında meydana gelen engeller ve tıkanıklıkları aşma yollarından bahsedilen bölümde Shapironun çeşitli manevralarından bahsedilmektedir. Sonraki bölümde ise yoğun duygu boşalımları ve abreaksiyonlar bulunmaktadır. Aslında özel bir sıkıntıya yol açmayan, aksine gevşetici bir etkisi olan EMDR uygulamaları esnasında meydana gelen yoğun duygu boşalmaları konusunda çeşitli bilgiler bulunan bölüm çok pratik öneriler sunmaktadır.
Katarsiz İyileşme için Yeterli mi?
Katarsizin iyileşme için yeterli olmadığını iddia eden bölüm örnek vaka seansıyla devam etmektedir.
Bilişsel Müdahaleler – Ruhsal Travma Tedavisi için EMDR
Bu bölümde EMDR uygulaması esnasında uygulanan bilişsel müdahaleler bulunmaktadır. Shapironun 4 durumda kullanılan bilişsel müdahaleleri hakkında verilen bilgilerin ardından müdahaleler hakkında detaylı bilgiler bulunmaktadır. Kitabın yayın ve telif haklarına olan saygımdan dolayı sadece bu bölümün başlıklarını maddeler halinde yazmakla yetineceğim.
Müdahale Seçenekleri
- Yeni Bilgi
- Kafam Karıştı
- Eğer Senin Çocuğun Olsaydı
- Metafor / Benzeşim
- Sokratik Yöntem
- Bloke Eden İnançları / İşlevsel Olmayan Şemaları Hedef Alma
- Sözelleştirme ve Eylemler
- Yeniden Çerçeveleme
- Geçmişin Yeniden Yapılandırılması
Yakın Dönemde Yaşanan Travmalara Müdahale Yaklaşımları
Üzerinden 1 yıldan daha az zaman geçmiş travmalara EMDR uygulaması hakkında bilgiler bu bölümdedir. Maddeler halinde aşağıda belirtilmiştir.
Acil Durum Protokolü – Emergency Respons Protokol – ERP
Gruplara EMDR Uygulaması – Group EMDR Protocols
Yakın Dönem Travma Protokolü – Recent Traumatic Episode Protokol – R-TEP
Bir diğer bölümde EMDR uygulamasının dışına çıkan ancak yeni olanaklar vaat eden uygulamalar hakkında bilgiler verildikten sonra intihar düşünceleri ve patolojik yası olan bir hastanın EMDR ile ilk seansı başlığı altında bilgiler bulunmaktadır. Bu bölümde EMDR setleri detaylı olarak yazılmış.
Bu güzel kitap EMDR için önerilen nörobiyolojik modeller konusuyla sona eriyor. Öncelikle EMDR eğitimi almış ve bu kitabı okumamış olan meslektaşlarıma bu kitabı büyük bir hevesle öneririm. Çok pratik bilgiler bulacakları güzel bir kitap.
Bu yazımda değerli Önder Kavakçı tarafından kaleme alınan Ruhsal Travma Tedavisi için EMDR kitabını sizlere tanıtmaya çalıştım. yazımla ilgili her türlü görüş, öneri ve eleştirinizi benimle paylaşmanızdan mutluluk duyarım. Selamlar.
Hakan TOKGÖZ
Klinik Psikolog – Psikolojik Danışman – Konya
hakantkgz@gmail.com
05511116504
İçindekiler
